فهرست مطالب
آمار بازدیدکنندگان

آیا فلسفه شکسته خواندن نماز را می دانید؟

فلسفه شكسته شدن  نماز چیست؟


نماز شكسته از احكام امتنانی و تسهیلی خداوند برای مسافران است؛ اما این كه چرا برای عبادت خداوند، شرایطی مقرر شده است، توجه به نكات ذیل مفید است:
الف) تمام عبادات و شرایط آنها توقیفی و تعبدی است؛ یعنی، از سوی خداوند است و هیچ كس حق كاستی و افزودن به آن را ندارد؛ پس همه این شرایط، از سوی خداوند است.
ب) خداوند بهتر از هر كس می‏داند كه راه وصول و تقرب به او چیست و چگونه می‏توان بهتر به او نزدیك شد و به سعادت و كمال رسید. بنابراین اگر او جزء و شرطی را قرار داده و یا چیزی را حذف كرده، بر اساس مصالحی است كه بسیاری از آنها فراتر از توان درك عقل بشری است و تنها خداوند بدان آگاه است.
ج) عبادات به عنوان وسیله‏ای برای نیل به كمال در نظر گرفته شده است؛ از این رو قرآن كریم می‏فرماید: «یا أیها الذین آمَنُوا اسْتَعِینُوا بِالصَّبْرِ وَ الصَّلاةِ إِنَّ اللّهَ مَعَ الصّابِرِینَ؛ ای انسان‏های مؤمن! با استعانت از نماز و روزه به خدا نزدیك شوید». در همه اعمال عبادی، قصد قربت شرط است. گرچه نیت امری است قلبی، ولی وقتی همان نیت را با عبارات و الفاظ بیان می‏كنیم، می‏گوییم: «قربة الی الله»، یعنی این عبادت‏ها را به عنوان وسیله‏ای برای تقرب به پیشگاه حضرت حق ـ تبارك و تعالی ـ انجام می‏دهیم.
پس این عبادات، زمانی نقش وسیله تقرب به خدا را ایفا می‏كنند كه با شرایط آن صورت گیرد. خدای متعال می‏فرماید: نماز باید برای یاد من می‏باشد (أَقِمِ الصَّلاةَ لِذِكْرِی) و در عین حال تذكر می‏دهد كه «لا تَقْرَبُوا الصَّلاةَ وَ أَنْتُمْ سُكاری؛3 در حال مستی نزدیك نماز نشوید»؛ زیرا چنین نمازی غفلت‏زدا و نزدیك كننده بشر به خدا نیست و نمازگزار با چنین حالتی حضور قلب ندارد و نمی‏داند كه چه می‏كند. ازاین‏رو در ادامه همین آیه، در مقام تعلیل حكم می‏فرماید: «حَتّی تَعْلَمُوا ما تَقُولُون».
علت بسیاری از نابسامانی‏ها در جوامع اسلامی، این است كه عبادت‏های مسلمانان روح ندارد و در حقیقت نماز و روزه بسیاری از آنان روح ندارد، وگرنه «إِنَّ الصَّلاةَ تَنْهی عَنِ الْفَحْشاءِ وَ الْمُنْكَرِ» در حالی كه وجود بسیاری از مفاسد فردی و اجتماعی در جوامع اسلامی، غیرقابل انكار است (گرچه نسبت آن با آن چه كه در جوامع غیرالهی و غیردینی است به مراتب بسیار كمتر است).
آیة‏الله مصباح یزدی در این زمینه می‏نویسد:
«ركن مهم همه عبادات، نیت و قصد قربت است و این ركن، مخصوص به نماز نیست؛ بلكه هر عمل عبادی، باید «قربة الی الله» انجام شود و داعی بر انجام آن اطاعت خدا باشد؛ چون پرستش با دل انسان بستگی دارد و به عبارت دیگر، عبادت از افعال و عناوین قصدی است. چنان كه هر گونه خم شدنی علامت تعظیم نیست؛ زیرا ممكن است به قصد مسخره كردن باشد، عبادت هم صرف حركات و سكنات یا اذكار و اوراد نیست؛ بلكه باید به خاطر اطاعت امر خدا باشد؛ پس نمازی كه برای تمرین و یاد گرفتن خوانده می‏شود، یا برای ریا و خودنمایی یا از روی نفاق و ترس از مسلمانان یا جلب توجه ایشان، عبادت حقیقی نیست …».
شاید این پرسش مطرح شود كه چرا خدای متعال، تقرب به خودش را با صرف اقدام بندگان به یك عمل عبادی با هر شكل و قالب و شرایطی كه انجام شود، قرار نداده است؛ بلكه این تقرب با شرایط خاص حاصل می‏شود؟ پاسخ آن ـ همان طور كه آیة‏الله مصباح یزدی نوشته‏اند ـ این است:
«حكمت این كه خدای متعال خواسته است مردم از راه اسباب عادی به مقاصدشان برسند، این است كه در راه تحصیل اسباب، هزاران وسیله آزمایش و تكامل اختیاری برای انسان‏ها پیش می‏آید كه هرگز در گوشه مسجد و معبد حاصل نمی‏شود؛ چنان كه بارها گفته شد، غرض از آفریده شدن انسان در این جهان مادی، همان است كه با اختیار و انتخاب خود راه كمال را بپیماید و اساسا كمال حقیقی انسان، همان است كه از راه اختیار حاصل می‏شود و انتخاب و اختیار، میدان عمل آزاد و راه‏های متعدد و وسایل گوناگون آزمایش لازم دارد و هر قدر زمینه آزمایش بیشتر باشد، امكان تكامل انسانی بیشتر خواهد بود. این است كه خدای متعال به انسان امر فرموده به كار و كوشش و تلاش و فعالیت بپردازد تا در زمینه‏های مختلف، آزمایش خود را بدهد، و كمال اختیاری خویش را به دست آورد (لِیَبْلُوَكُمْ أَیُّكُمْ أَحْسَنُ عَمَلاً) «وگرنه خداوند عاجز نبود كه روزی هر بنده‏ای را به وسیله مائده آسمانی نازل كند …»؛ یعنی، كمال ما در گرو رفتارهای اختیاری ماست و اختیاری بودن رفتار، متوقف بر این است كه گزینه‏های مختلف باشد كه یكی از آنها صحیح یا بهترین باشد و همین كه یكی صحیح یا بهترین است، به این معناست كه شرط خاصی برای قبولی یا كمال آن عبادت گذاشته‏ایم.


2پاسخ به “آیا فلسفه شکسته خواندن نماز را می دانید؟”

  • سلام.ممنون بابت مطالب ارزنده و عالی تان بسیار استفاده کردیم..التماس دعا

  • محمدمهدی اقبال نیا:

      بسمه تعالی  :  برای اینکه  ازنماز زده نشوی چون درسفر انسان فکرش مشغول دنیا وکار وحل گرفتاریها ویابرای شادی وتفریح است خدای نکرده ازنماز بیزارنشود .  البته بنظربنده حقیر

یک نظر بگذارید


Warning: Undefined variable $user_ID in /home/etrenamaz/public_html/wp-content/themes/izidreams/izidreams/comments.php on line 201